Sản phẩm thay thế

KỶ NIỆM FAIL LÒI VÀ VÀI SUY NGHĨ VỀ KINH DOANH F&B

Khá cay mũi khi đọc tiêu đề trên ảnh đúng không? Nhưng thành thật mà nói thì Việt Nam còn nghèo. Nhưng quan trọng hơn, đó là sản phẩm thay thế đối với mảng bánh burger của Việt Nam là quá nhiều, các brand fast food lớn khó cạnh tranh lại với fast food truyền thống Việt...

Nhiều brand khi vào thị trường hay nhìn đối thủ TRỰC TIẾP. Thực ra đúng, nhưng thiếu. Ví dụ như Mc Donald's sẽ liệt kê Burger King, Carl's Jr, MOS Burger hay Subway vào đối thủ cạnh tranh. Đúng, mà không đủ. Nó sẽ có sản phẩm THAY THẾ nữa. Giống như 2 ông bán bún nhìn nhau thì là đối thủ trực tiếp, nhưng đối thủ với sản phẩm THAY THẾ lại là quán phở, vì chén phở rồi lấy đâu ra bụng mà chén bún nữa... Hoặc như Coca Cola ngoài liệt kê Pepsi là đối thủ còn liệt kê luôn cả Trà đá vỉa hè nữa ahuhu. Cạnh tranh khổ thế đấy, ông nào cứ bảo làm F&B hốt nhiều tiền thử nhảy vào xem... 

Mình từng có kinh nghiệm Fail lòi khi làm burger. Mới thấy đối thủ thay thế đôi khi mới là đối thủ khủng nhất.

Theo mình, danh mục bánh Burger hay bánh Donut thực sự không phải là món ăn phù hợp với khẩu vị của người Việt… Mấy brand kiểu như Mc Donald's, Burger King, Subway, Mos Burger, Dunkin's Donut có thể là hổ báo ở nước ngoài, thậm chí là khủng long toàn cầu nhưng khó phát triển ở Việt Nam, không phải do họ không giỏi, họ giỏi vãi, nhưng bởi nhu cầu thị trường yếu, và tiềm năng thị trường đối với sản phẩm bánh burger không nở ra theo như suy nghĩ của họ. Kinh nghiệm đau thương, bởi mình cũng từng fail khi nhảy vào mảng này…

Năm 2013, McDonald's gia nhập thị trường Việt Nam. Tôi hy vọng bánh burger sẽ trở thành một phần ẩm thực Việt, vì McDonald's là một ông lớn và trước đó đã có Burger King rồi. Thực ra ai trong ngành bánh đủ lâu sẽ hiểu rằng làm ra một cái bánh burger ngon không quá khó. Cái chính là hệ thống hóa nó để bán ra được sản lượng lớn với chất lượng ổn định. Mà điều này lại liên quan đến cầu của thị trường, nghĩa là số lượng người ăn phải đủ lớn. Mình nghĩ rằng mấy ông to kia sẽ educate thị trường và mình sẽ ăn theo, ke ke ke, thế nên mình mở một thương hiệu mang tên Maxi Burger. Cứ nghĩ sau này thị trường bánh burger kia nó to lên vãi chưởng mà mình có một brand cũng nở lên theo nhu cầu thì cứ phải gọi là maxping ting ting ting…

Khi đó trong đầu mình nghĩ Maxi Burger sẽ chơi theo kiểu không bán giá thấp hơn mấy ông Mc Donald's hay Burger King, nhưng phải "rẻ hơn" 😊 – Về khẩu vị, mình thích Burger King hơn Mc. Thế là chơi theo Chỉ làm 1 cỡ bánh, cỡ đó bằng cỡ TO NHẤT của BK nhưng giá thì lại chỉ bằng bánh cỡ nhỏ của BK thui. Coi như Rẻ hơn mà không bị mất giá, ahihu…

Tính toán tiếp theo là nhảy vào các TTTM, địa chỉ như vậy cho nó OÁCH. Mình vào TTTM Royal City. Dĩ nhiên trên địa chỉ thì cùng là Royal City nhưng cửa hàng của mình thì nhỏ xiu (lúc đó giá thuê là 1tr/m, hem dám thuê to). Lúc mở cửa hàng mới phát hiện ra ngay sát cạnh Maxi Burger của mình là ông Carl Jr's, một trong 5 thương hiệu bán bánh burger lớn nhất nước Mỹ, cứ phải gọi là run run là…

Sau khi thấy trong TTTM Royal City nhiều anh tài bán burger quá, mình nảy ra ý tưởng làm cách nào đó thể hiện rằng bên mình có "tay nghề" tốt, thể hiện là bên mình làm "tươi" mà để cho khách hàng ngầm hiểu… Nói chung tư duy nghèo tiền nên nó cứ lẫn lẫn như vậy. Sau cùng mình quyết làm một sản phẩm là Burger cỡ đạị, to 25cm… Thực ra sản phẩm này đúng là khó bán, nhưng nó thể hiện là sản phẩm KHÔNG ĐỤNG HÀNG, và thực ra làm ra được cái vỏ bánh vo vật vã như vậy thì đương nhiên là bánh phải TƯƠI và tay nghề phải very Âu kê chứ không phải dạng vừa rồi… Hơn nữa, bánh to nó cũng link với cái tên MAXI (to MAX) của Maxi Burger mà, và thú thực là thêm cả chút tâm lý Việt Nam tham to nữa, hị hị hị…

Vào TTTM thì được cái đợt khai trương super đông, khách khứa cứ phải gọi là max-ping. Kinh nghiệm bán trong TTTM của mình sau đó cũng nhiều cực (bác nào bán trong TTTM cần tư vấn tăng số cứ buzz mình). Maxi Burger hoàn vốn rất nhanh, không phải bởi mình giỏi, mà bởi đầu tư ban đầu rất khiêm tốn. Sau lúc đầu max ping là đoạn sau bắt đầu đau thương. Tầm gần 1 năm sau, Carl Jr's đóng cửa (vài trăm m trong TTTM tính ra tiền thuê mà cứ 1 củ/m thì ông to cũng không tải nổi), không chỉ Carl Jr's mà rất nhiều brand F&B khác trong Royal sau đó cũng ra đi. Mình thì nhỏ hơn nên trụ lại được nhưng sau gần 2 năm mình cũng exit khỏi các TTTM. 

Thực ra đến nay, ngay cả Burger King cũng phải thu hẹp quy mô kinh doanh hay như Mc Donald's cũng không chạy mở điểm được đúng như kế hoạch, không phải vì mấy brand đó kém, team đằng sau nào là chú Hạnh Nguyễn Jonathan, nào là anh Bảo Hoàng IDG, toàn hàng super khủng thôi à. Chậm không phải bởi vì họ không giỏi, mà bởi sản phẩm bánh burger dường như chưa thể trở thành một phần thói quen của người Việt.

Thế nên kể cả team có mạnh đến mấy, tiền có nhiều đến mấy, brand có to đến mấy, nhưng cuối cùng sản phẩm có tạo được thói quen hay không mới là yếu tố then chốt. Với sản phẩm bánh burger thì khi sức mua không đủ lớn, thị trường quá nhỏ thì việc những thương hiệu với sản phẩm lõi là bánh burger gặp khó là chuyện đương nhiên.

PS: Mc Donald's và cả Burger King đều cày cuốc trên các #FoodApps như Grab hay Now rất kinh khủng… Brand Maxi Burger của mình fail ở offline nhưng ke ke ke vẫn nhúc nhắc sống trên các #FoodApps… Bài học nữa là sản phẩm không quá phù hợp đại chúng nhưng kênh bán hàng đúng thì vẫn cứ Maxping ting ting như thường…

HOÀNG TÙNG - Mr PIZZA 

#HoangTung #MrPizza