Thân phận của sự thật
Có một bộ lạc sống dưới hang sâu. Họ cậy nhờ lửa. Họ không hề biết đến ánh sáng mặt trời ở phía trên mặt đất. Đối với họ lửa như là mặt trời. Một ngày kia một trong những người của bộ lạc leo lên mặt đất. Anh ta bàng hoàng nhận ra một cuộc sống khác hẳn cuộc sống tăm tối dưới hang. Và phát hiện kỳ diệu của anh ta là về mặt trời & thế giới tươi đẹp trên mặt đất.
Lòng tràn đầy phấn khích vui mừng khôn xiết anh ta trở xuống hang và kể về những điều kỳ diệu anh ta thấy. Thật bất ngờ tất cả mọi người nổi giận & không ai tin khi anh ta nói rằng cuộc sống trên mặt đất tuyệt đẹp và tràn ngập ánh sáng. Những người quen trong tăm tối có quan niệm riêng của họ. Nhận thức của họ bị tổn thương bởi câu chuyện sự thật về ánh sáng. Họ đã nổi giận giết chết anh chàng leo lên mặt hang kia vì cho rằng anh ta nói nhảm.
Trên đây là nội dung câu chuyện "Dụ ngôn vè cái hang" của Plato (Plato's Allegory of the Cave). Câu chuyện nổi tiếng trên nói về một quy luật quan trọng trong triết học: Trong nhận thức của những người sống dưới hang sâu cuộc sống của họ không gì khác ngoài những hình bóng phản chiếu trên tường. Họ không biết đến khái niệm mặt trời. Đây là sự thật vĩnh cửu. Họ không chấp nhận điều ngược lại. Dù thực tế có thế nào.
Một câu chuyện nổi tiếng có thật khác.
Ngày 13 tháng 2 năm 1633, nhà toán học và thiên văn học người Ý Galileo Galilei đã đối mặt với tòa án dị giáo, bị buộc tội ủng hộ học thuyết Copernicus cho rằng Trái đất quay xung quanh mặt trời. Vào thời đó người ta tin rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ và mọi hành tinh đều quay xung quanh trái đất. Ai nói ngược sẽ bị xem là đồ điên. Mãi tới tận năm 1992, Vatican mới chính thức thừa nhận sai lầm của mình trong việc tuyên án Galileo. Và Galileo được vinh danh như một trong những nhà khoa học có đóng góp rất lớn cho thiên văn học hiện đại. Câu nói bất hủ của ông khi bị kết án oan: dù sao trái đất cũng quay quanh mặt trời.
Những người tiên phong muốn khai phá sự thật khách quan luôn phải đối đầu với gạch đá và thậm chí an toàn tính mạng. Không phải ai cũng đúng hoàn toàn khi đi ngược ý kiến số đông. Nhưng quan trọng là động cơ của họ khi mải miết đi tìm sự thật. Sự thật không phải cho riêng họ, sự thật cho số đông. Họ là những người dũng cảm.
Nếu không đồng tình quan điểm của những con người này, hãy phản biện họ bằng lý lẽ, bằng bằng chứng. Không nên có thói quen thấy ai nói ngược suy nghĩ có sẵn trong đầu là auto quy chụp họ ngu, họ điên họ phản động. Muốn khỏi sống mãi trong cái hang, cần những người cầm đuốc soi đường.
Cuối cùng cũng chỉ để tìm giải pháp tốt nhất thôi. Cần lắng nghe tất cả.
Đức Sơn
Có một bộ lạc sống dưới hang sâu. Họ cậy nhờ lửa. Họ không hề biết đến ánh sáng mặt trời ở phía trên mặt đất. Đối với họ lửa như là mặt trời. Một ngày kia một trong những người của bộ lạc leo lên mặt đất. Anh ta bàng hoàng nhận ra một cuộc sống khác hẳn cuộc sống tăm tối dưới hang. Và phát hiện kỳ diệu của anh ta là về mặt trời & thế giới tươi đẹp trên mặt đất.
Lòng tràn đầy phấn khích vui mừng khôn xiết anh ta trở xuống hang và kể về những điều kỳ diệu anh ta thấy. Thật bất ngờ tất cả mọi người nổi giận & không ai tin khi anh ta nói rằng cuộc sống trên mặt đất tuyệt đẹp và tràn ngập ánh sáng. Những người quen trong tăm tối có quan niệm riêng của họ. Nhận thức của họ bị tổn thương bởi câu chuyện sự thật về ánh sáng. Họ đã nổi giận giết chết anh chàng leo lên mặt hang kia vì cho rằng anh ta nói nhảm.
Trên đây là nội dung câu chuyện "Dụ ngôn vè cái hang" của Plato (Plato's Allegory of the Cave). Câu chuyện nổi tiếng trên nói về một quy luật quan trọng trong triết học: Trong nhận thức của những người sống dưới hang sâu cuộc sống của họ không gì khác ngoài những hình bóng phản chiếu trên tường. Họ không biết đến khái niệm mặt trời. Đây là sự thật vĩnh cửu. Họ không chấp nhận điều ngược lại. Dù thực tế có thế nào.
Một câu chuyện nổi tiếng có thật khác.
Ngày 13 tháng 2 năm 1633, nhà toán học và thiên văn học người Ý Galileo Galilei đã đối mặt với tòa án dị giáo, bị buộc tội ủng hộ học thuyết Copernicus cho rằng Trái đất quay xung quanh mặt trời. Vào thời đó người ta tin rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ và mọi hành tinh đều quay xung quanh trái đất. Ai nói ngược sẽ bị xem là đồ điên. Mãi tới tận năm 1992, Vatican mới chính thức thừa nhận sai lầm của mình trong việc tuyên án Galileo. Và Galileo được vinh danh như một trong những nhà khoa học có đóng góp rất lớn cho thiên văn học hiện đại. Câu nói bất hủ của ông khi bị kết án oan: dù sao trái đất cũng quay quanh mặt trời.
Những người tiên phong muốn khai phá sự thật khách quan luôn phải đối đầu với gạch đá và thậm chí an toàn tính mạng. Không phải ai cũng đúng hoàn toàn khi đi ngược ý kiến số đông. Nhưng quan trọng là động cơ của họ khi mải miết đi tìm sự thật. Sự thật không phải cho riêng họ, sự thật cho số đông. Họ là những người dũng cảm.
Nếu không đồng tình quan điểm của những con người này, hãy phản biện họ bằng lý lẽ, bằng bằng chứng. Không nên có thói quen thấy ai nói ngược suy nghĩ có sẵn trong đầu là auto quy chụp họ ngu, họ điên họ phản động. Muốn khỏi sống mãi trong cái hang, cần những người cầm đuốc soi đường.
Cuối cùng cũng chỉ để tìm giải pháp tốt nhất thôi. Cần lắng nghe tất cả.
Đức Sơn
No comments:
Post a Comment